Zeep

Chemie... Gevaarlijk en saai?
Chemie krijgt wel eens de stempel 'gevaarlijk' of 'saai' te zijn, maar soms vergeten we dat tal van dagelijkse voorwerpen gemaakt worden door deze chemie. Dit is ook het geval voor mijn zeepbars. Zeep is een basisproduct dat elke dag gebruikt wordt. Is het niet om te douchen, dan wassen we er onze handen mee. Maar wat is zeep nu eigenlijk?

Om zeep te maken heb je vetten nodig. Die vetten moeten worden verzeept. Dat is nodig om een blok zeep te kunnen vormen. Voor het verzepen voeg ik loog aan de vetten toe. Loog is een mix van natriumhydroxide en water. Door het verzepingsproces ontstaat er van nature glycerine, zonder dat ik dit zelf hoef toe te voegen. Het is deze natuurlijke glycerine die ervoor zorgt dat onze huid intens gehydrateerd wordt. 

Enkele dagen na het gieten, kunnen de zeepbroden uit de mallen worden gehaald. De broden snij ik in stukken van ongeveer 90 gram. Daarna moeten de zeepbars vier tot zes weken rijpen. Het overtollige water verdampt, waardoor de zeepbars uitharden en langer meegaan. Door het verzepingsproces reageert het loog volledig weg waardoor geen natriumhydroxide meer aanwezig is in het eindproduct.

Vetten worden meestal gebruikt in de vorm van oliën. Er zijn echter evenveel verschillende soorten olie als soorten zeep, dus de mogelijke combinaties zijn eindeloos! Door oliesoorten correct te combineren veranderen ook de eigenschappen van het eindproduct. Omdat ik hydratatie van handgemaakte zeep hét belangrijkste kenmerk vind, koos ik uiteindelijk voor een combinatie van kokosolie, olijfolie, zoete amandelolie en castorolie:

• Kokosolie is een van de primaire oliën om zeep te maken. Het zorgt voor een hard stuk zeep met grote schuimbubbels. Ik vind het namelijk plezanter met schuim onder de douche of in bad. Kokosolie kan uitdrogend zijn wanneer je er te veel van gebruikt. Daarom voeg ik nog andere hydraterende oliën toe.
• Olijfolie trekt uitwendig vocht aan naar je huid, waardoor het de huid helpt zacht en soepel te houden. Deze olie is dus zeer hydraterend, maar produceert beperkt schuim.
• Zoete amandelolie is opnieuw een verzachtende hydraterende olie die snel in de huid intrekt. Amandelolie is geschikt voor veel huidtypes, maar vooral voor de droge huid is het een weldaad. De olie reguleert het vochtgehalte waardoor het je velletje heerlijk zacht en soepel achterlaat.
• Castorolie verhoogt het schuimgehalte van de zeep. Deze zorgt voor dik, romig schuim. Castorolie is uniek dankzij het ricinolzuur. Dit wordt gevonden in geen enkele andere olie en bezit een hoge affiniteit voor watermoleculen. Dit maakt het een uitstekend bevochtigingsmiddel. Het trekt vocht naar de huid en houd het vast. Daarnaast voeg ik castorolie toe aan mijn zeepbars zodat we ze ook kunnen gebruiken als haarzeep. Castorolie houdt de hoofdhuid schoon en in balans en helpt het haar soepeler te houden waardoor het minder snel breekt of beschadigd raakt. Het ricinolzuur in de olie voedt het haar, de haarfollikel en de huid eromheen.

Als zeepmaker moet ik deze oliën correct combineren om een zacht schuimende zeep te bekomen terwijl de huid gehydrateerd blijft. Om dit hydraterend effect zeker te bekomen, overvet ik mijn zeepbars. Hierdoor vermijd ik ook dat er loog in het eindproduct zou zitten. Maar wat is overvetten, vraag je je af? Als ik de exacte hoeveelheid loog zou gebruiken die ik nodig heb om de exacte hoeveelheid zeep te produceren zonder dat er iets van olie overblijft, verkrijg ik 0% overvetting. Je hebt dan een zeep die enkel reinigt. Natuurlijk wil ik een zeepbar die reinigt én verzorgt/hydrateert. Daarom zorg ik ervoor dat ik wat overgebleven vetten heb, die niet reageren met de loog. Deze overgebleven vetten helpen het natuurlijke vetlaagje van de huid te herstellen.

Hoe maak ik mijn zeepbars? Er zijn twee methodes: cold process en hot process. Ik koos ervoor om mijn zeepbars te maken via cold process omdat er tijdens deze werkwijze geen extra warmte wordt toegevoegd. Omdat de zeep op een natuurlijke wijze opwarmt, bereikt het niet die extreme temperaturen zoals bij hot process. Daardoor blijven de delicate en waardevolle ingrediënten intact wat ten goede komt aan hun eigenschappen.